Leoš Janáček

Leoš Janáček (1854–1928) był wybitnym czeskim kompozytorem, teoretykiem muzyki, folklorystą, publicystą i nauczycielem. Czerpiąc inspirację z morawskiej, słowiańskiej i wschodnioeuropejskiej muzyki ludowej, wypracował charakterystyczny, nowoczesny styl, wyróżniający się oryginalnością i wykorzystaniem rytmów mowy. Urodzony w Hukvaldach i kształcony w Brnie, Pradze, Lipsku i Wiedniu, Janáček spędził większość życia w Brnie, gdzie łączył komponowanie z rozległymi badaniami nad folklorem. Wczesnymi inspiracjami był Antoni Dvořák, ale dojrzałe dzieła Janáčka wytyczały nowe szlaki, zwłaszcza po śmierci córki. Przełom nastąpił wraz z operą Jenůfa, która zyskała międzynarodowe uznanie i otworzyła drzwi do najważniejszych teatrów operowych. Późniejsze, cenione dzieła, takie jak Katia Kabanowa, Lisica Chytruska, Sinfonietta i Msza głagolicka, ukazywały jego unikalne połączenie tradycji ludowych, osobistej ekspresji i literackiej inspiracji. Dziedzictwo Janáčka zostało docenione na całym świecie po jego śmierci, szczególnie przez dyrygenta Charlesa Mackerrasa. Dziś, obok Dvořáka i Smetany, jest jednym z czołowych czeskich kompozytorów, znanym z głębokiego wpływu na muzykę współczesną.