cookies
Nasze „cookies“ będą ci smakować
Pliki cookie na stronie Muziker służą do tego, aby twoja wizyta u nas była zawsze przyjemnym doświadczeniem. Wyraź zgodę na używanie wszystkich plików cookie, klikając przycisk „Zgadzam się” lub wybierz w ustawieniach tylko te, które ci odpowiadają. Więcej informacji.

To najważniejsze o płytach LP

13.02.2024
7 min czytania
Juraj Haruštiak
W artykule przeczytasz o historii i narodzinach płyt winylowych, o pielęgnacji, jakiej wymagają, jak prawidłowo ustawić gramofon oraz jak przechowywać swoją kolekcję, aby służyła latami. Dowiecie się czegoś o nagrywaniu i masteringu płyt, a zakończymy największym świętem winylu – Record Store Day.
To najważniejsze o płytach LP

Ale jak to się wszystko zaczęło? Narodziny i historia płyty LP

Płyty gramofonowe zostały wynalezione pod koniec XIX wieku przez Emile'a Berlinera. W tym czasie były one wykonane z szelaku, który jest właściwie naturalną żywicą. Płyta miała grubsze rowki i obracała się z prędkością 78 obrotów na minutę, ale zawierała tylko maksymalnie 3 minuty dźwięku. W latach trzydziestych RCA Victor wydała pierwszą pełnometrażową płytę winylową. Miała być dostępna na rynku, ale niestety nie spotkała się z ciepłym przyjęciem. Podczas drugiej wojny światowej zasoby szelaku były bardzo ograniczone, dlatego zaczęto wtedy masowo tłoczyć płyty w winylu. Nadal z prędkością 78 RPM.

Nowe płyty, jakie znamy dzisiaj, wykonane z PVC (winylu) z prędkością 33 1/3 RPM zostały wprowadzone na rynek przez Columbia Records i zaczęto je sprzedawać po wojnie, w 1948 roku. Pierwszą w ten sposób wydaną płytą był koncert skrzypcowy Mendelssohna.

Rok później powstał format płyty o prędkości 45 obr / min i co ciekawe, płyty różniły się wówczas kolorem w zależności od gatunku. Dostępnych było do 7 kolorów.

Co warto wiedzieć o płytach LP

Chociaż streaming jest obecnie najpowszechniejszym sposobem słuchania muzyki, coraz więcej osób wraca do płyt LP. Przyjemność słuchania potęguje sam rytuał związany z puszczaniem płyty. Wyjęcie jej z opakowania, wyczyszczenie jej, przyłożenie igły lub odwrócenie płyty na drugą stronę.

O sprzedaży decyduje opakowanie, w przypadku płyt zasada ta obowiązuje szczególnie mocno. Często są doprowadzone do perfekcji, aż do wartości kolekcjonerskiej. W niektórych znajdziecie nie tylko informacje o artyście i utworach, ale także o instrumentach, które zostały użyte do nagrań, wyposażeniu studia czy całe albumy zdjęć zawarte w wielostronicowych książeczkach.

Twoja kolekcja płyt długogrających

Pierwsze płyty w powstającej kolekcji wcale nie muszą być drogie. Wystarczy podążać za aktualnymi trendami, rabatami, a zwłaszcza za własnym gustem. Kolekcja zapalonego kolekcjonera może zostać oparta o największą różnorodność gatunków lub być zgłębieniem danego stylu muzycznego, takiego jak heavy metal, electro, muzyka klasyczna, jazz lub na przykład rock and roll.

Naszą pełną ofertę tytułów możesz segregować według gatunków lub artystów. Znajdziesz u nas wydania klasyczne, reedycje, wersje zremasterowane, nagrania audiofilskie, half speed wydania i wiele innych.
paddleboarding

Gramofony

W prawdziwej kolekcji audio niewątpliwie nie może zabraknąć odpowiedniego gramofonu. Wysokiej jakości, designerskie modele gramofonów są jak klejnot każdego pomieszczenia, potrafią doskonale ożywić przestrzeń i przyciągnąć wzrok. W przypadku egzemplarzy audiofilskich należy zawsze używać wysokiej jakości wkładki z igłą. Mówi się, że ma kosztować co najmniej tyle samo, co sam gramofon. Jest to najważniejsza jego część, ponieważ przekazuje dźwięk bezpośrednio z rowka płyty.

Czarny okrągły dysk

Każdy wyobraża sobie płyty LP jako czarne i okrągłe, ale są one również produkowane w innych kształtach i wariantach kolorystycznych. Mogą być również sześciokątne lub mieć nadruk fotograficzny wytrawiony bezpośrednio na winylu. Kolorowe płyty LP są najczęściej produkowane w limitowanych edycjach i są to raczej egzemplarze kolekcjonerskie, które tłoczone są tylko w niewielkich partiach.

Jednak wciąż najlepsze są czarne, a na dodatek im większa waga winylu, tym lepiej. Przy płytach 180-200 gramowych nie tylko poprawia się transmisja dźwięku, ale także zmniejsza się ryzyko pofałdowania płyty z powodu wyższych temperatur podczas przechowywania. Jednak przy płytach 180-200 gramowych trzeba liczyć się także z wyższą ceną.
paddleboarding

Generalnie o pielęgnacji

Chociaż LP wymaga pewnej ostrożności, jeśli zastosujesz się do podstawowych zasad, nagranie dźwiękowe może trwać wiecznie. Tutaj możemy przyjrzeć się sondom Voyager 1 i Voyager 2, które mają na pokładzie złote nośniki od 1977 roku z informacją dla cywilizacji pozaziemskich. Dzisiaj sondy wraz z zapisami są już poza naszym Układem Słonecznym.

Z powrotem na ziemię. Do czyszczenia i pielegnacji należy używać odpowiednich akcesoriów, mieć gramofon z dobrej jakości igłą i odpowiednio wyregulowane ramię. Należy zachować ostrożność podczas obchodzenia się z płytą. W żadnym wypadku płyta nie może stykać się z palcami w miejscach rowków. Podczas odtwarzania mogą się zabrudzić i uszkodzić igłę. Kiedy kładziemy ją na talerzu, trzymamy ją za krawędzie po przeciwnych stronach. Nie kładziemy płyty na obracający się talerz i nigdy nie zdejmujemy jej, gdy talerz jest w ruchu.

Przechowywanie

Płyty LP należy przechowywać w suchym, chłodnym miejscu. Bardzo ważne jest, aby nie były ułożone jedna na drugiej. Ciężar płyt może spowodować odkształcenie winylu i wtedy dźwięk już nigdy nie będzie taki sam jak wcześniej. Najlepszym sposobem przechowywania Twojej kolekcji są oryginalne stojaki lub skrzynki na płyty.

Samo zadrapanie rowków to kompletna katastrofa dla płyty, więc ostrożność zawsze jest najważniejsza.

Specjalna pielęgnacja winyli

Myjka do płyt to produkt przeznaczony dla prawdziwych melomanów, kolekcjonerów czy didżejów, którzy muszą mieć pewność, że płyta zawsze zagra bez skazy. Maszyny czyszczące mogą być ultradźwiękowe do głębokiego czyszczenia lub wersje próżniowe, które zasysają kurz i brud z rowków. Istnieją również maszyny czyszczące w postaci kąpieli ze szczoteczkami, dzięki czemu jest to w pełni winylowe wellness.

Jednak do codziennego użytku nadają się zwykłe środki do pielęgnacji płyt. Powinna tam być ściereczka do czyszczenia, szczotka oraz płyn bezalkoholowy – wszystko oczywiście specjalnie opracowane do tego celu.

Ci, którzy naprawdę lubią swoje płyty, podchodzą do nich w rękawiczkach. Dosłownie.

Pielęgnacja gramofonu

Czasami nawet nowa lub wyczyszczona płyta przeskakuje, a igła nie działa. W takich przypadkach warto sprawdzić sam gramofon. Nacisk ramienia może być nierówny, a głębokie basy wyrzucają igłę z rowka. Istnieje również szereg narzędzi do ustawiania gramofonu.

Dzięki specjalnej wadze można zmierzyć nacisk wkładki, poziomnica sprawdza, czy talerz jest idealnie wypoziomowany, a co za tym idzie, czy talerz obrotowy jest ustawiony prawidłowo. Problem może wystąpić, nawet wtedy, gdy igła nie jest położona prostopadle do płyty. Dlatego istnieją również narzędzia i szablony do regulacji kąta nachylenia ramienia, dzięki którym można je łatwo regulować.
paddleboarding

Prędkość

Czym dokładnie jest RPM? Czyli revolutions per minute. Wskazuje, ile razy talerz z płytą obraca się na minutę.

Znamy 3 prędkości: 33 1/3 RPM, 45 RPM i 78 RPM.

Z płytami 78 RPM nie spotkamy się już zbyt często. Były to pierwsze krążki ze wspomnianego już szelaku. Prędkość 33 1/3 jest używana w długich płytach o średnicy 12" i płytach EP o średnicy 10". Inne, 7-calowe winyle, niektóre maxisingle i EP obracają się z prędkością 45 obr./min. Z tą samą prędkością kręcą się niektóre audiofilskie płyty LP.

Prędkość obrotową płyty możesz zmienić na każdym gramofonie.

Mastering

"DMM (Direct Metal Mastering) - w tej technologii płyty produkowane są przy użyciu stalowego krążka pokrytego warstwą czystej miedzi. Sygnał audio jest zapisywany bezpośrednio na miedziany dysk. Różnica w porównaniu z produkcją konwencjonalną polega na tym, że proces ten jest jednoetapowy - w przeciwieństwie do standardowego trzystopniowego. Rezultatem jest redukcja echa, szumu i trzasków."

Od czasu sprzedaży Neumanna niemieckiemu producentowi mikrofonów Sennheiser, nowe tokarki nie są już produkowane i nie są dostarczane do nich części zamienne. Na świecie jest tylko 6 takich urządzeń. Najlepszy przykład formowania za pomocą DMM można zwykle znaleźć na etykietach Teldec (Niemcy) lub EMI (Wielka Brytania) z początku lat 80.

Half Speed ​​Mastering - proces cięcia winylu z połowiczną szybkością. Tokarka tarczowa i główne źródło pracują z połową prędkości, czyli 16 2/3. Pracują razem ze zmniejszoną prędkością – jest to wolniejszy proces.

Im więcej czasu spędzasz na drążeniu jednego rowka, tym dokładniejsza jest praca. Istnieje zauważalna różnica między nagraniami utworzonymi w czasie rzeczywistym a nagraniami utworzonymi w dwa razy dłuższym czasie.

Direct to Disc – przed nadejściem nagrania na taśmę wszystko było nagrywane „bezpośrednio na dysk”. To bardzo wymagający sposób, ponieważ trzeba wszystko nagrać w całości, na żywo, bez poważnych błędów muzycznych czy technicznych. Po przesłaniu utworu nie ma możliwości jego edycji. Obecnie ta technologia znów staje się popularna. Częściowo dzięki wytwórni Third Man Records Jacka White'a. Cała alchemia polega na tym, że muzycy muszą zagrać "na setkę". Mimo wszystko czasem zdarza się błąd i może właśnie to dodaje takiemu nagraniu magicznego momentu i autentyczności.

Generalnie mastering dla płyt winylowych jest specjalnie przygotowywany jeszcze w studiu i różni się od zwykłego masteringu dla CD lub innych formatów.

Record Store Day

Miłośnicy płyt LP też mają swój dzień. Record Store Day odbywa się corocznie w sklepach stacjonarnych na całym świecie. Właściciele sklepów często przygotowują program towarzyszący. Z okazji tego dnia ukazują się różne limitowane edycje albumów popularnych artystów, które są niepowtarzalne. To naprawdę wyjątkowe, limitowane egzemplarze, obok których żaden kolekcjoner płyt nie przejdzie obojętnie.
paddleboarding

Płyty winylowe